246 ـ در پيرامون روزبه نوروز

خواهشمندم جواب سئوال زيرين را در روزنامه‌ی پرچم بنويسيد.

روزبه نوروز روزبه ملي است يا مذهبي؟. اگر ملي است علت اينكه ارامنه و يهوديان و دارندگان ساير مذاهب تبعه‌ی ايران اين روزبه را جشن نميگيرند چيست؟. 

 مهندس زنوزي

پرچم : بهتر است در پاسخ اين پرسش نخست روزبه را معني كنيم. روزبه يا عيد از چيزهاييست كه در اين كشور معني خود را از دست داده.

روزبه يا عيد آنست كه در پيشرفتهاي جهان يا در زندگاني يك توده پيشامد بزرگي رخ دهد و مرداني جانفشانيهايي نمايند و مردم جهان يا آن توده بنام ارج گزاردن بآن پيشامد و بزرگ گردانيدن آن جانفشانان ، روز آن پيشامد را برگزيده همه ساله در همچنان روزي بجشن و شادي پردازند.

اين معني راست روزبه است. از اينجاست كه مي‌گوييم در ايران معني روزبه را نميدانند. روزبه‌هايي كه در اين كشور است بيشتر آنها بيمعني است.

اما نوروز ، اين يك روزبه ويژه ايست. اين روزبه آغاز سالست. ايرانيان سال خود را از نوروز كه آغاز بهار ـ يا بهتر گويم : آغاز سال سپهري ـ است مي‌گيرند و اينست آن روز را نيز بجشن و شادي مي‌پردازند.

245ـ بياد كسروي بزرگ (3)

 «بايد دانست آدميان در زندگاني دو گونه كوشش دارند : يكي در برابر سپهر براي بدست آوردن دربايستهاي زندگاني (كه ما آن را « نبرد با سپهر» مي‌ناميم) ، و ديگري كوشش در برابر همجنسان  براي پيش افتادن از ايشان و بهره‌ي بيشتر بردن ، و يا براي جلوگيري از پيش افتادن ديگران و بهره‌ي بيشتر بردن ايشان (كه ما اين را هم « نبرد آدميان» مي‌خوانيم).

روشنتر گويم : آدمي يك بار تخم مي‌كارد ، يا درخت مي‌نشاند ، يا پارچه مي‌بافد ، يا خانه مي‌سازد ، يا به چاره‌ي بيماري مي‌كوشد ، يا به كارهايي از اينگونه مي‌پردازد ، اينها نبرد با سپهر است. يك بار هم مردي را فريفته پولش را مي‌گيرد ، يا نيرنگي به كار برده كالاي خود را به بهاي گرانتر مي‌فروشد ، و يا به ناتواني چيرگي نشان مي‌دهد ، يا با زور خانه‌ي كسي را از دستش درمي‌آورد ، يا در برابر اينگونه چيرگيها و بديها ايستاده به نگهداري خود مي‌كوشد ، اينها نيز نبرد با همجنسان مي‌باشد.

244ـ بياد كسروي بزرگ (2)

همگی با اصطلاح « پیش‌نیاز» آشناییم. یادگیری درسها به گذشتن از آنها بستگی دارد. از آنسو هر یادگیری‌ای پیشنیازی برای یادگیریهای دیگر است. اینست پیشنیازها همچون پله‌هایند.

گاهی برای یادگیری ما به دو یا چند پیشنیاز نیازمندیم. برای مثال برای حل مسائل حساب ما باید خواندن را بدانیم که معمولاً با نوشتن توأم است. همچنین عددنویسی و چهار عمل اصلی را بدانیم. آموزش و « آگاهی» نیز چنانست که پیشنیازهایی دارد. چون استخوانبندی هر زمینه‌ای را یک دسته واژه یا اصطلاحات ویژه‌ای پدید آورده و دمادم بر دامنه‌اش افزوده میگردد باید « اصطلاحات» هر زمینه‌ای (دانش یا فن) را نیک یاد گرفت. برای کسانی که معنی ویژه‌ی آنها را ندانند آنها همچون واژه‌های زبان بیگانه اند. دور نیست متنی را بخوانند که همه‌ی واژه‌هایش فارسی است ولی هیچ جمله‌ای از آن را نفهمند.

243ـ بياد كسروي بزرگ (1)

                                                               راهنماي آزادگان

حدادپور آزاده‌ي غيرتمند

دو جانسپار راه پاکدینی که فدای نادانی و ددخویی گردیدند.
اینجا کاخ دادگستری ایران است. جایی که بزهکاران نیز باید امنیت جانی بدارند.

روانت شاد باد اي پاكمرد ارجمند ، اي راهنماي بزرگ !

روانت شاد باد اي نيكمردي كه پاك زيستي و دليرانه جان سپردي !

تو در زندگاني سراسر نبرد خود دمي از كوشش در راه آسايش جهانيان نياسودي و بجز رنج و گزند از بدخواهان نديدي !

242 ـ کتابهایی که بتازگی گرد‌ آورده ایم.

تاریخ و پندهایش 

بررسیهای ژرف تاریخی  ، کسروی را به نتیجه‌های بیمانندی رهنمون ساخت. او در گفتارهایی که ما در کتابی با نام تاریخ و پندهایش گرد آورده ایم خواستش «تاریخ‌نویسی» نیست. بلکه در این نوشته‌ها دو چیز را دنبال میکند : یکم ،  افزودن به آگاهیهای ما از تاریخ سرزمینمان. دوم ، پرورش اندیشه ها زیرا حقایق بیچون و چرای تاریخی که از لابلای داستانها دریافت می شود خود پرورنده‌ی اندیشه هاست و بهترین بهره‌ها از پندهایش گرفته می‌شود ـ پندهایی که گوش جان پذیرای آنهاست و « حقایق» زندگانی که زبان تاریخ از هر سخنی دلپذیرتر بازمی‌نماید.